Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+

Teks Geguritan: Pengertian dan Contoh

Kompas.com - 07/03/2024, 12:30 WIB
Eliza Naviana Damayanti,
Serafica Gischa

Tim Redaksi

KOMPAS.comGeguritan adalah karya sastra Jawa yang dikarang dengan keindahan. Geguritan berasal dari kata gurit yang berarti nyanyian atau tulisan. Geguritan termasuk puisi Jawa modern, karena tidak terikat aturam seperti halnya lagu.

Contoh geguritan modern: 

Senajan Ora Good Looking

Senajan ora good looking
Ananging bisa nuwuhake good feeling
Lan mesthi wae good rekening
Tahu bacem, tempe kemul, jangan bening
Ora lali gedhang susu werna kuning
Good evening, my darling
Muga tansah bungah lan penggalihe wening eling…
Ora samubarang kudu sarwa good looking
Apa maneh yen ta mung wadhah alias casing
Kang wigati, bisa gawe ayem lan wening

Baca juga: Warna-Warna dalam Bahasa Jawa: Ngoko dan Krama

Artinya:

Meski tidak tampan
Tapi itu bisa menciptakan perasaan yang baik
Dan tentu saja rekening yang bagus
Tahu bacem, tempe kemul, sayur bening
Jangan lupa pisang susu warna kuning
Selamat malam, Sayangku
Semoga kamu selalu senang dan bahagia
Tidak semuanya harus menarik
Bagaimana jika itu hanya wadah alias casing
Yang penting bisa membuat tenang

Baca juga: Perbedaan Geguritan dan Tembang

Tansah Lumaku

Riwis tan kendhat tumiba ajeg
Saya suwe tanpa tandha sigeg
Sapa kuwi sing melu tumiba bareng?
Hla, kok luwih deres saka udan?
Hlo, kok luwih kebes saka ron-ron teles kae?
Sapa kuwi
Oh, jebul, tekanira ing dununging nala

Artinya:

Gerimis tak henti-hentinya terjatuh terus
Lama sekali tanpa tanda berhenti
Siapa itu yang ikut jatuh bersama?
Hla, kenapa lebih deras dari hujan?
Hlo, kenapa lebih basah dari daun basah?
Siapa itu?
Oh, ternyata, kedatanganmu di tempatnya perasaan

Umpama Tembang

Umpama tembang, aku mung wilangan
Durung bisa dadi tembung kang rinakit dadi gatra
Umpama tembang, aku mung guru lagu
Tansah ngenteni tibaning swara saben-saben sagatra
Umpama tembang, aku mung cakepan sapada
Datan saguh gupuh nyipta pupuh
Kanthi titi laras lan surasa kang utuhUmpama tembang, aku mung tembang tengahan
Angidung, angudang, tan bisa anggadhang
Kaiket gatra lan wilangan, mertanggung sajroning kidung

Artinya:

Seumpama tembang, aku hanya wilangan
Belum bisa jadi kata yang tersusun menjadi gatra
Seumpama tembang, aku hanya guru lagu
Selalu menunggu jatuhnya suara disetiap satu gatra
Seumpama tembang, aku hanya lirik sapada
Tidak bisa membuat pupuh
Dengan nada dan rasa yang utuh
Seumpama tembang, aku hanya tembang tengahan
Bernyanyi, angudang, dan bisa anggadhang
Terikat gatra dan wilangan, bertanggung jawab di dalam lagu

Baca juga: Apa Itu Puisi Lirik?

Layang Wanci Enjang

Wis dakbukak kaca lan jendhela
Dakwaca kanthi trawaca
Layang swaramu
Ora perlu ngalembana
Aling-aling sesidheman
Awit, kabeh wis tetela
Kadya padhanging awang uwung sing katon biru
Katerak suarane sang baskara
Cetha ngegla
Sugeng enjang, katresnan

Artinya:

Sudah saya buka kaca dan jendela
Saya baca dengan teliti
Suratmu
Tidak perlu memuji
Halangan-halangan arti sesuatu
Ibarat langit cerah yang tampak biru
Suara Matahari menarik perhatiannya
Itu sudah jelas
Selamat pagi, cinta

Baca juga: 7 Contoh Tembang Macapat Gambuh dalam Bahasa Jawa

Ngobeli Wektu

Langite katon padhang
Mubeng sedhela golek sesawangan
Ngobeli ngolahi sinambi tetembangan
Pit-pitan cedhak-cedhakan
Ngobahake awak lan pikiran
Yen ketemu mitra ing ratan
Aja lali mesem salam andum keslametan
Nadyan tanpa salaman lan rangkulan
Muga kabeh diparingi kesarasan
Kareben isa tansah nglakoni rodha panguripan
Ngobeli ngolahi ngayahi jejibahan

Artinya:

Langitnya terlihat cerah
Muter sebentar melihat pemandangan
Mengayuh dengan bernyanyi
Sepedahan yang dekat-dekat
Menggerakkan badan dan fikiran
Jika bertemu teman di jalan
Jangan lupa tersenyum dan mendoakan keselamatannya
Walaupun tidak dengan berjabat tangan dan merangkul
Semoga semua diberikan Kesehatan
Agar bisa menjalani roda kehidupan
Mengayuh menjalankan kewajiban

Baca juga: 4 Perbedaan Cerpen dan Puisi

 

Sumber:

  • Anwar, B. (2020). Baboning Pepak Basa Jawa. Sidoarjo: Genta Group.
  • Fuadhiyah, U. (2022). Impen Kamardikan: Ngrakir Gurit Alit ing Sangisore Langit. Semarang: Cipta Prima Nusantara.
Simak breaking news dan berita pilihan kami langsung di ponselmu. Pilih saluran andalanmu akses berita Kompas.com WhatsApp Channel : https://www.whatsapp.com/channel/0029VaFPbedBPzjZrk13HO3D. Pastikan kamu sudah install aplikasi WhatsApp ya.

Video rekomendasi
Video lainnya

Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+
Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+
Komentar
Close Ads
Bagikan artikel ini melalui
Oke
Login untuk memaksimalkan pengalaman mengakses Kompas.com