Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+

Kerata Basa: Pengertian dan Contoh

Kompas.com - 25/03/2024, 21:30 WIB
Eliza Naviana Damayanti,
Serafica Gischa

Tim Redaksi

KOMPAS.com Kerata basa dalam Bahasa Jawa adalah mengartikan sebuah kata yang dilihat dari suku katanya.

Kerata basa merupakan salah satu contoh ragam bahasa Jawa, yang merupakan akronim, tetapi penyusunannya tidak menggunakan kaidah.

Berikut adalah contoh kerata basa:

  1. Anak = karep apa-apa kudu analan enak
  2. Bapak = bab apa-apa pepak (kawruh lan pengalamane akeh)
  3. Batur = emabat-embating tutur (kena diajak musywarah)
  4. Bocah = yen mangan kaya kebo, penggaweyane ora kecacah
  5. Brekat = dideleh mak bring terus diangkat
  6. Cangkem = yen ora dicancangora mingkem
  7. Cangkir = kanggo nyancang pikir
  8. Cengkir = kencenge pikir
  9. Denawa = ngeden hawa (ngumbar hawa napsu)
  10. Desember = gedhe-gedhe sumber

    Baca juga: Teks Narasi Bahasa Jawa

  11. Dongeng = dipaido ora megeng
  12. Garwa = sigaraning nyawa
  13. Gedhang = saged padhang, digeget bar madhang
  14. Gerang = segere diarang-arang
  15. Guru = kena digugu lan ditiru
  16. Gusti = bagus ing ati
  17. Januari = hujan saben ari
  18. Kaji = tekade siji (ngantebi manembah mring Gusti Allah)
  19. Kathok = diangkat sithok-sithok
  20. Kodhok = teka-teka ndhodhok
  21. Kutang = sikute diutang
  22. Krikil = keri ing sikil
  23. Kuping = kaku njepiping
  24. Kupluk = kaku nyempluk
  25. Kursi = yen diungkurake banjur isi
  26. Ludruk = gulune gela-gelo, sikile gedrug-gedrug
  27. Maling = jupuk amale wong sing ra eling

    Baca juga: Teks Nonsastra Bahasa Jawa

  28. Mantu = dieman-eman meksa metu
  29. Maratuwa = mara-mara ketemu tuwa
  30. Nopember =  ana sumber
  31. Oktober = untub-untube sumber
  32. Pebruari = yen mepe mburu ari
  33. Prawan = yen pepara (lelungan) kudu wayah awan
  34. Saru = kasar lan keliru
  35. Sejarah = sejane ngarah
  36. Sekuter = sambi sedheku mlayu banter
  37. Sepuh = sabdane ampuh
  38. Simah = isine omah
  39. Sinom = isih enom
  40. Sirah = isine rah

    Baca juga: Mengenal Rurabasa Bahasa Jawa

Referensi:

  • Nuraini, S. P. (n.d). Pepak Basa Jawa Lengkap. Karanganyar: Lingkar Media.
  • Raharjo, S.H. (n.d). Kawruh Basa Jawa Pepak. Semarang: CV. Widya Karya.
Simak breaking news dan berita pilihan kami langsung di ponselmu. Pilih saluran andalanmu akses berita Kompas.com WhatsApp Channel : https://www.whatsapp.com/channel/0029VaFPbedBPzjZrk13HO3D. Pastikan kamu sudah install aplikasi WhatsApp ya.

Video rekomendasi
Video lainnya

Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+
Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+
Komentar
Close Ads
Bagikan artikel ini melalui
Oke
Login untuk memaksimalkan pengalaman mengakses Kompas.com