Teks Narasi Bahasa Jawa

KOMPAS.com – Teks narasi basa Jawa yaiku karangan kang nyritakake lelakon utawa kedadean manut urutan wektu (kronologis; runtut saka wiwitan nganti pungkasan).

Ayo, sinau teks narasi basa Jawa!

Perangan teks narasi

Perangan teks narasi basa Jawa, yaiku:

1. Orientasi
   Ana ing teks narasi isine ngandharake tokoh, setting, panggonan, latar cerita, latar wektu, lan perangan awal crita liyane.
2. Komplikasi
   Ana ing teks narasi, komplikasi isine pokok persoalan cerita.
3. Resolusi
   Yaiku bagian teks narasi kang isine ngandharake pemecahan masaalah ana ing bagian komplikasi.
4. Koda
   Koda yaiku bagian kang pungkasan saka cerita (endinge cerita).

Titikan teks narasi

Ciri-ciri teks narasi basa Jawa, yaiku:

Jenis teks narasi

Jenise teks narasi basa Jawa, yaiku:

1. Narasi ekspositoris
   Ngandharake pawarta (kabar utawa informasi) uga isine kadadeyan nyata.
   Tuladha: biografi, autobiografi, lan laporan perjalanan
2. Narasi sugestif
   Nyeritakake surasa (makna) lumantar pangangen-angen (imajinasi), mentingake piwulangane lan basane entar utawa ora wantah.
   Tuladha: crita roman, novel, lan drama

Cara nulis teks narasi

Carane nulis teks narasi, yaiku:

1. Nemtokake tema lan amanat
2. Ngrancang kedaden-kedaden pokok kang arep diandharake wujud skema alur
3. Kedaden pokok mau dipantah dadi 3, yaiku wiwitan, tengah, lan pungkasan
4. Nata utawa mapanake tooh, watak, latar, lan sudut pandhang
5. Ngetrapake aturan tanda wacan ing ukara-ukara mau

Tuladha teks narasi

Contoh teks narasi, yaiku:

Narasi Sugestif

Putri Natasha sarta Putri Andini

Ing sawijining dina ing negara gedhe sang ratu nglairake putri kang diparingi asma Putri Natasha. Natasha iku ayu lan lucu. Ramane raja Anthum lan ibune ratu Aurora. Kabeh warga negara iku seneng nduweni putri kang ayu lan nyenengake.

Bareng karo laire Natasha, ing ngarep gerbang istana ana bayi gumlethak lemes ora nduwe daya. Katon ora kopen lan isih abang kaya lagi umur sedina. Amarga rasa welas lan asih marang bayi mau, banjur dijupuk lan diopeni dening kaluwarga kraton bareng karo Natasha.

Bayi mau kaparing asma Andini. Tanpa rinasa umure Natasha lan Andini wis ngancik 10 tahun. Lelorone katon rukun banget kaya sedulur kandhung.

Sang raja lan sang ratu seneng banget penggalihe mriksani bocah loro padha rukun. Ora tega penggalihe yen arep ngandani Andini yen sejatine dheweke dudu putri kandhunge. 

Nalika ngancik dewasa umur 13 tahun, putri Natasha katon luwih ayu tinimbang Andini. Praupane resik lan memper banget karo ratu Aurora. Nalika putri Andini ngrumangsani yen dheweke kalah ayu karo Natasha, banjur duwe greget jahat.

Dheweke rerasan arep nyiram pasuryane putri Natasha nganggo banyu panas sing diumpetake ana ing kamare. Nanging Gusti Maha Agung lan Maha Wikan. Rantamane mau konanagan dening ratu Aurora.

Kanthi wicak ratu Aurora banjur crita sinandi nalika ana bayi gumlethak ing ngarep regol kraton. Ratu mau crita yen bayi sing dijupuk lan diopeni mau saikiana ing ngarepe lan kepengin tumindhak jahat marang sedulure. Andini banjur ngerti lan bisa nampa kahanan kenapa ora padha karo ratu Aurora ora kaya putri Natasha sing pasuryane meper bundha ratu. 

Niyat jahate banjur dibatalake lan ngaturake sujud nyungkur ing pangkone Ratu Aurora sing wis ngopeni lan nganggep dheweke kaya putrine dhewe. Sateruse Putri Natasha lan Putri Andini dadi kenya ayu kang disenengi kabeh warga negara kana.

Narasi ekspositoris

Kutha Kendal

Jeneng Kendhal iku ujare para pinisepuh asale saka arane tetuwuhan aran wit Kendhal sing basa Latine disebut Cordia Myza. Wit kenndhal kasebut sakawit ditemokake dening Pangeran Benawa kang isih turunan Sultan Pajang sing wektu iku kapinujon isih ngayam alas jalaran ana dredah.

Kutha Kendhal wektu semana isih awujud alas gung liwang-liwung.Sawijining dina Pangeran Benawa ngutus andhahane kang aran Baureksa kanggo bebadra ing alas kendhal. Suprihe alas mau bisoa dadi papan padhukuhan kang reja lan ing tembe dipurih dadiya sawijining kutha sing gedhe.

Prenahe alas kendhal kuwi dununge ana sisih kulone kutha Semarang saiki, utawa sisih wetane kutha Batang. Mangkono mau satleraman sejarahe kutha Kendhal sing katulis ana risalah Humas Pemda Kabupaten Kendhal.

Hari Jadi kutha Kendhal dening asil Seminar 1989 wis ditetepake tiba ing tanggal 26 Agustus 1628 kapungkur. dadi, engga saiki kabupaten kasebut wis umur 362 taun. Geografi (papan palemahan)-ne pancen mujudake dhaerah sing potensial.

Sebab, umume subur lan cocog banget ditanduri cengkeh, tebu, palawija, lan mbako sing saiki isih dadi primadhonane para kadang tani.

Referensi:

• Belajarku, M. (Sutradara). (2020). Teks Narasi Bahasa Jawa [Gambar Hidup].
• Nuraini, S. P. (n.d). Pepak Basa Jawa Lengkap. Karanganyar: Lingkar Media.
• Raharjo, S.H. (n.d). Kawruh Basa Jawa Pepak. Semarang: CV. Widya Karya.